«Мемлекеттік тілде іс жүргізу» семинары

Кадр бөлімі мамандары, HR-менеджерлері, аудармашылар және ісқағаздарын мемлекеттік тілде жүргізетіндерге арналған «Мемлекеттік тілде іс жүргізу» семинарының бағдарламасы: Термин мәселелері, жаратылыс және техника салалары терминдерінің қазақшасы Аударма теориясы мен техникасы Іс қағазын мемлекеттік тілде жүргізу Термин мәселелері, өнеркәсіп саласы терминдерінің қазақшасы Термин, оның басты белгілері. Терминмен мағыналас түсініктер сипаты: кәсіби сөз, номенклатура, жаңа сөз, кірме сөз, шартты атау т.б.. Термин және сөз, олардың бірлігі мен айырмасы. Терминді қазақшалаудың оң-теріс жақтары. Термин түзу тәсілдері: атаулық балау, мағыналық балау, аудармалық балау, калькалық балау, ұғымдық балау, түсініктік балау, сөзжасам, атаудан түсінік туу, түсініктен атау туу, т.б. Терминнің қазақ тілінде өздігінен пайда болу жайы. Терминді арнайы және қазақ тілі негізінде жасау дәстүрі. Қазақ білімпаздарының термин түзудегі нәтижелі әрекеттері. А.Байтұрсынұлы, Х.Досмұхамедұлының термин ілімі туралы ойлары, ұстанған бағыттары. Терминнің қолданыс аясы. – Терминге қатысты түсініктілік талабы. Терминнің тілге түсінікті болу талабы. – Терминнің уәжділік сипаты. – Терминнің шарттылық (уәжсіздік) сипаты. Шетел сөздерінің кемшілігі және оларды аудару, ұлттық тілде қайта атау қиындығы. Терминнің тарихи-әлеуметтік рөлі. Қазақ тілінде ұлттық ғылым мен терминдік жүйе жасау мүмкіндігі мен қажеттігі. Түркі әлемі, оның терминдік жүйесі. Термин түзу саясатындағы ұлт мүддесі. Орыс тілі терминдік жүйесіне тән кемшіліктер. Терминнің ғылым аясынан шығып, саясат мәселесіне айналуы, тілдік басқыншылық саясаты. Терминге қатысты кеңестік ғылым тұжырымдары. · Салалық термини мәселелері: Өнеркәсіп салаларындағы терминдер олардың қазақшалану жайы Аударма теориясы мен техникасы Тіларалық аударма, оның ілімдік, тірліктік, техникалық жайттары Аударма түрлері: еркін аударма, сөзбе-сөз аудару, түйсіктік (стихийн.) және кәсіби аударма Мәтін түрлері, олардың өзіндік ерекшеліктері: -қалыптық құжат мәтіндері (заң, жарғы, ереже, нұсқау т.б.); - қызметтік хат мәтіндері (өтініш, ұсыныс т.б.); - әлеуметтік хат мәтіндері (баяндама, сөз т.б.); - ғылыми хат мәтіндері (диссертация, монография т.б.) Мәтін бірліктерін: сөзді, сөз тіркесін және сөйлемді аудару ерекшеліктері Аударылған сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі мәселесі Аударылған сөйлем қосымшасы (жалғау, жұрнақ) мен жалғаулықтарын дұрыс таңдау мәселесі Аударманың сапалық деңгейі: дұрыс аударма, артықша аударма, тең аударма, аударма қатесі Әуелгі мәтін немесе сөйлемді өзгерте аудару жайлары: ықшамдай, ұзарта, бөле, біріктіре, нақтылай, жалпылай аудару қажеттіліктері мен түрлері Стильдік қате түрлері Жарнама тілі, жарнамалық мәтінді аудару ерекшеліктері Іс қағазын мемлекеттік тілде жүргізу Тіл, тілдік стильдер түрлері, ауызекі тіл мен жазу тілі, жеке айту, екеуара сөз, көпара сөз, арнайы сөйлеу, кәдуілгі сөйлесу, жеке хат, ашық хат, ресми хат, ғылыми хат Іс қағаз тілі, оның табиғаты, басқа тілден айырмасы, құрылымы, тілдегі орыны, ресмилік, өндірістік, әкімшілік, қоғамдық, құқықтық, қатынастық, танымдық, стандарттылық, дәлдік, ықшамдылық, сипаттары және тіл мен тілдік қатынас жайларының іс қағазындағы көрнісі, іс қағазының түрлері Қалыпты және іс қағаздық мәтіндердің бірлігі мен айрымасы. Іс қағаз тіліндегі жазу және сөйлеу тілі бірліктері. Іс қағазының тілдік және қызметтік (өндірістік) қатынастағы орыны Іс қағазын қазақ тілінде жүргізу тарихы, терминдерді аудара, тұлғасын өзгерте алу және құжат атауын жазу жайларының дамып-жетілуі Іс қағазын қазақ тілінде жүргізуді бастаудың және жүргізу ісінің орыс және басқа тілдердегі мұндай істерден айырмасы. Іс қағазын бірден қазақ тілінде жазу, бұған тілді жұмыс барысында қолдану дағдысы мен тікелей сөйлеудің әсері Қазақ тіліндегі құжат атауы, мезгіл-мекендік мәліметтері (не, қайда, қашан, кім, не үшін жасады т.б.) мен мәтінінің қағаз бетінде орналастырылу реті, ерекшеліктері. Іс қағаз тақырыптарының атауыштық, ақпараттық және прагматикалық қызметі Іс қағазын басқа тілден тікелей, “фотографиялық” әдіспен көшіре жасаудың ерекшеліктері, бұл кезде жіберілетін қателіктер Қазақ және орыс тілдеріндегі Еңбек кодексі мәтіндерін салыстыра талдау, мекеменің іс қағаз құжаттарын (келісімшарт, жарғы, ереже, лауазымдық нұсқаулық, бұйрық түрлері, шығыс хат, анықтама, акті, хаттама, қызметтік хат) қазақ тілінде стандартқа сай толтыру, тіркеу, сақтау тәсілдері мен ерекшеліктері. Ұйымдастырушылардың семинар бағдарламасын біраз өзгертуге құқы бар Бағдарламасының авторы әрі жүргізушісі: Ақайұлы Ыспандияр Химия ғылымының кандидаты, филология ғылымының докторы ; ҚР Үкіметі жанындағы Мемлекеттік терминология комиссиясының мүшесі, «Қазақ терминшілері қауымдастығы» қоғамдық бірлестігінің президенті Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ химия факультетін, ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік қызмет академиясының 2 жылдық курсын бітірген; ҚР ҰҒА Ә.Бектұров атындағы Химия ғылымдары, Металлургия және кенбайыту, Қазақ Өсімдік қорғау ғылыми-зерттеу, А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институттарында, Қазақ энциклопедиясының «Бас редакциясында», «Түркістан» апталық газетінде, Алматы қалалық Ақпарат және қоғамдық келісім басқармасында, «Хабар» теле арнасында, Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ, Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Филология факультетінде, Абай атындағы ҚазҰПУ Магистратура және докторантура институтында аға зертханашы, инженер, кіші ғылыми қызметкер, ғылыми қызметкер, аға ғылыми қызметкер, зертхана меңгерушісі, редакция меңгерушісі, профессор қызметтерін атқарған. 1 монография, 2 анықтамалық, «Химия», «Кен ісі және металлургия», «Іс қағаз», «Селтану» салаларына арналған 4 орысша-қазақша сөздік, 170-тен аса ғылыми, ғылыми-көпшілік мақала және балаларға арналған 14 әңгіме авторы. Арасында – кофе-брейк Үлестiрме материал, сертификат, кофе-брейк құнның ішіне кіреді Үлестiрме материал, сертификат, кофе-брейк құнның ішіне кіреді Қосымша ақпарат: Басқа қалалардан келетін тыңдаушыларға көмек: Алдын-ала жалға пәтер жалдау Мәдени іс-шаралар Билет броньдау Іссапар қағазын рәсімдеу ​ Мемлекеттік тілінде іс жүргізу. Термин мәселелері мен аударма теориясы 29-31 октября 12-14 ноября 26-28 ноября 10-12 декабря 24-26 декабря 9.00-14.00 16 64000 Учебный центр «Kazseminar.kz» КУРСЫ, СЕМИНАРЫ, ТРЕНИНГИ КАЗАХСКИЙ ЯЗЫК ПО СИСТЕМЕ КАЗТЕСТ ПЕРЕВОДЫ KZ/ENG/RU г. Алматы, Абая 52В, уг. Жандосова, офис 717 8 (727) 392 25 88, 8 707 545 15 65, 8702 545 15 65 E-mail: kazseminar.kz@mail.ru, www, kazseminar.kz